کد مطلب:254005 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:278
عبدالعظیم حسنی و عرضه عقاید
از هوشمندی های حضرت عبدالعظیم حسنی، این بود كه در آن شرایط كه به لحاظ خفقان سیاسی، امكان ارتباط با ائمه و سیراب شدن از زلال معارفشان دشوار، و بازار عقاید و نحله ها و گرایش ها و تفسیر و تأویل های مختلف از قرآن و دین و اعتقادات نیز گرم بود، در فرصتی مناسب كه به محضر امام هادی(ع) رسید، عقاید خود را بر آن حضرت عرضه داشت و از آن حضرت بر درستی معتقداتش تاییدیه گرفت. این برای همه درس بزرگ است تا معارف دین را از بستر های مناسب و كانال های مطمئن و اشخاص مورد اطمینان و سالم فرا بگیرند، تا هم به بیراهه و ضلالت نیفتند، هم در افكار و عقاید شان حجت داشته باشند.
عبدالعظیم حسنی در آن دیدار، از محضر امام اجازه خواست كه عقاید خود را بیان كند، تا اگر جایی به خطا می رود، امام تصحیح كند. با اینكه حضرت عبدالعظیم، خود از بزرگان شیعه و راویان و عالمان اهل بیت بود، امّا با این عمل درسی به ما داد كه هر كس در هر رتبه و موقعیتی باشد، نباید مغرور گردد و پیوسته باید خود را با میزان، موزون كند و تابع حجت باشد.
عبدالعظیم شروع كرد به برشمردن اعتقاداتش در مورد یكتایی خدا، بی مثل و مانندی پروردگار، حدّ فاصله بین تعطیل و تشبیه، جسم و جوهر و عرض نبودن خدا، رسالت و نبوت حضرت محمد(ص)، خاتمیت او، امامت امیرالمؤمنین و امامان دیگر تا امام هادی. آن گاه امام هادی در تكمیل اظهارات او فرمود: پس از من فرزندم حسن، و پس از وی امام مهدی كه مردم خودش را نمی بینند و بردن نام او روا نیست، روزی ظهور می كند و جهانی را پر از عدل و داد می كند....
سپس عبدالعظیم ادامه داد كه: به حق بودن معراج، سؤال در قبر، بهشت و جهنم، صراط و میزان و حتمیت قیامت و حضر معتقدم. پس از ولایت، نماز و روزه و زكات و حج و جهاد و امر به معروف و نهی از منكر را به عنوان واجبات الهی می دانم و قبول دارم....
آن گاه امام، پس از شنیدن یكایك این عقاید، فرمود:
«یا اباالقاسم! هذا والله دینُ اللهِ الذّی ارتضاهُ لِعبادِهِ، فَاثبُت علیه، ثَبَّتكَ الله بِالقول ِ الثّابتِ فی الحَیاةِ الدّنیا وَ فی الاخرة [1] ؛ ای اباالقاسم! به خدا سوگند، این همان دین و آیینی است كه خداوند برای بندگانش پسندیده است. پس بر همین عقاید ثابت و استوار بمان. خداوند تو را در زندگی دنیا و آخرت، ثابت قدم و استوار بدارد».
این كه ائمه معصومین محور و مدار و مرجع و معیار دین راستین و جلوه روشن حق اند، به تعابیر مختلف بیان شده است. امام هادی(ع) در سخنی فرموده است: «نحن الكلماتُ الّتیلا تَنفَذُ [2] ؛ ماییم آن كه كلمات پایان ناپذیر الهی»، و امام عسكری(ع) نیز فرموده است:
«نَحن كهفٌ لِمَن اِلتَجاءِ إلینا و نورٌ لَمِن اِستضاءَ بنا و عِصمَةٌ لَمِن اِعتَصَم بنا... [3] ؛ هركس به ما پناه آورد، ما برای او پناهیم، هر كس در پی فروغ گرفتن از ما باشد، ما برای او نور و روشنایی هستیم، هر كس به سبب ما در پی مصونیت و معصومیت از خطا و بیراهه باشد، ما برای او عصمت و نگه دارنده ایم».
عبدالعظیم حسنی در آن دیدار، از محضر امام اجازه خواست كه عقاید خود را بیان كند، تا اگر جایی به خطا می رود، امام تصحیح كند. با اینكه حضرت عبدالعظیم، خود از بزرگان شیعه و راویان و عالمان اهل بیت بود، امّا با این عمل درسی به ما داد كه هر كس در هر رتبه و موقعیتی باشد، نباید مغرور گردد و پیوسته باید خود را با میزان، موزون كند و تابع حجت باشد.
عبدالعظیم شروع كرد به برشمردن اعتقاداتش در مورد یكتایی خدا، بی مثل و مانندی پروردگار، حدّ فاصله بین تعطیل و تشبیه، جسم و جوهر و عرض نبودن خدا، رسالت و نبوت حضرت محمد(ص)، خاتمیت او، امامت امیرالمؤمنین و امامان دیگر تا امام هادی. آن گاه امام هادی در تكمیل اظهارات او فرمود: پس از من فرزندم حسن، و پس از وی امام مهدی كه مردم خودش را نمی بینند و بردن نام او روا نیست، روزی ظهور می كند و جهانی را پر از عدل و داد می كند....
سپس عبدالعظیم ادامه داد كه: به حق بودن معراج، سؤال در قبر، بهشت و جهنم، صراط و میزان و حتمیت قیامت و حضر معتقدم. پس از ولایت، نماز و روزه و زكات و حج و جهاد و امر به معروف و نهی از منكر را به عنوان واجبات الهی می دانم و قبول دارم....
آن گاه امام، پس از شنیدن یكایك این عقاید، فرمود:
«یا اباالقاسم! هذا والله دینُ اللهِ الذّی ارتضاهُ لِعبادِهِ، فَاثبُت علیه، ثَبَّتكَ الله بِالقول ِ الثّابتِ فی الحَیاةِ الدّنیا وَ فی الاخرة [1] ؛ ای اباالقاسم! به خدا سوگند، این همان دین و آیینی است كه خداوند برای بندگانش پسندیده است. پس بر همین عقاید ثابت و استوار بمان. خداوند تو را در زندگی دنیا و آخرت، ثابت قدم و استوار بدارد».
این كه ائمه معصومین محور و مدار و مرجع و معیار دین راستین و جلوه روشن حق اند، به تعابیر مختلف بیان شده است. امام هادی(ع) در سخنی فرموده است: «نحن الكلماتُ الّتیلا تَنفَذُ [2] ؛ ماییم آن كه كلمات پایان ناپذیر الهی»، و امام عسكری(ع) نیز فرموده است:
«نَحن كهفٌ لِمَن اِلتَجاءِ إلینا و نورٌ لَمِن اِستضاءَ بنا و عِصمَةٌ لَمِن اِعتَصَم بنا... [3] ؛ هركس به ما پناه آورد، ما برای او پناهیم، هر كس در پی فروغ گرفتن از ما باشد، ما برای او نور و روشنایی هستیم، هر كس به سبب ما در پی مصونیت و معصومیت از خطا و بیراهه باشد، ما برای او عصمت و نگه دارنده ایم».
[1] كمال الدين، ص379؛ وسائل الشيعه، ج1، ص12.
[2] اختصاص شيخ مفيد، ص94.
[3] مناقب ابن شهر آشوب، ج4، ص435.